Nghị định xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”,“Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.
Thứ năm - 19/09/2024 23:35
Ngày 19/4/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 43/2024/NĐ-CP quy định chi tiết về đối tượng, tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục, hoạt động xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.Đối tượng áp dụng của Nghị định gồm:
(1) Cá nhân là người Việt Nam làm việc trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.
(2) Tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động xét, trao tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.
(3) Nghị định này không áp dụng đối với cá nhân đang được xét tặng hoặc đã được tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể về nghề thủ công truyền thống.
Theo đó, để đạt được danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” cần đáp ứng 5 tiêu chuẩn:
1. Trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, điều lệ, nội quy, quy chế của cơ quan, tổ chức, địa phương.
2. Có thời gian hoạt động liên tục trong nghề thủ công mỹ nghệ hoặc cộng dồn từ 20 năm trở lên.
3. Có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong cuộc sống; tâm huyết, tận tụy với nghề; được đồng nghiệp và Nhân dân mến mộ, kính trọng; là đại diện tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ của cả nước.
4. Có tri thức, kỹ năng đặc biệt xuất sắc, cụ thể:
a) Sau khi đã được phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”, Nghệ nhân phải trực tiếp thiết kế, chế tác được 02 sản phẩm, tác phẩm mới có giá trị kinh tế, kỹ thuật và mỹ thuật cao, đạt một trong các tiêu chí: Đạt giải nhì trở lên các cuộc thi liên quan đến sản phẩm thủ công mỹ nghệ do cơ quan có thẩm quyền tổ chức trong phạm vi cả nước; được Nhà nước Việt Nam cử tham gia các hoạt động trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ đạt thành tích từ giải ba khu vực, quốc tế trở lên; được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận tiêu biểu, đánh giá phân hạng cấp quốc gia trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ;
b) Trường hợp “Nghệ nhân ưu tú” trên 70 tuổi, không đáp ứng tiêu chuẩn tại “điểm a” thì phải đạt một trong các tiêu chuẩn: Là người dân tộc thiểu số (hiện đang làm nghề và sinh sống ổn định tại vùng dân tộc thiểu số từ 05 năm trở lên); có 02 sản phẩm, tác phẩm trở lên được chọn làm tặng phẩm của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tặng khách cấp cao nước ngoài theo quy định về nghi lễ đối ngoại; được bảo tàng cấp quốc gia lựa chọn làm hiện vật trưng bày; được sử dụng vào công trình phục chế di tích lịch sử - văn hoá (công trình biểu trưng văn hóa) cấp quốc gia.
5. Có công lớn trong việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ của cả nước; nắm giữ kỹ năng, bí quyết nghề, truyền dạy nghề cho từ 150 cá nhân trở lên, trừ trường hợp nghề thủ công mỹ nghệ đặc thù hoặc từ 20 cá nhân trở lên hiện đang làm nghề trên 10 năm tại các cơ sở sản xuất hoặc từ 1 cá nhân trở lên được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.
Các tiêu chuẩn xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” tương tự như “Nghệ nhân nhân dân” nhưng có thời gian hoạt động từ 15 năm trở lên; có ít nhất 10 tác phẩm, sản phẩm có giá trị kinh tế, kỹ thuật và mỹ thuật cao; có sản phẩm, tác phẩm đạt từ giải nhì trở lên trong các cuộc thi liên quan cấp tỉnh hoặc giải ba trở lên trong phạm vi cả nước, giải ba khu vực-quốc tế trở lên, được công nhận tiêu biểu cấp quốc gia, được bảo tàng quốc gia, tỉnh lựa chọn làm hiện vật trưng bày, được sử dụng làm mẫu phục vụ công tác giảng dạy trong tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đại học, được sử dụng vào công trình phục chế di tích lịch sử - văn hoá cấp tỉnh, cấp quốc gia; truyền dạy nghề cho từ 100 cá nhân trở lên hoặc từ 15 cá nhân trở lên hiện đang làm nghề trên 10 năm.
Thời hạn xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” và “Nghệ nhân Ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ được xét tặng và công bố 03 năm một lần vào dịp kỷ niệm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trường hợp các cá nhân có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” đáp ứng quy định, đã gửi đến Sở Công Thương trước ngày Nghị định này có hiệu lực, đang trong quá trình xét tặng theo quy định tại Nghị định số 123/2014/NĐ-CP ngày 25/12/2014 của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ thì tiếp tục thực hiện theo Nghị định số 123/2014/NĐ-CP.
Nghị định này có hiệu lực thi hành từ 06 tháng 6 năm 2024 và Nghị định số 123/2014/NĐ-CP ngày 25/12/2024 của Chính phủ hết hiệu lực kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực.
Chi tiết Nghị định xem tại đây: /uploads/khuyen-cong/2024_09/nd-43ndcp.pdf
Tác giả bài viết: Nguyễn Hữu Thuần - Trưởng phòng Nghiệp vụ, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn PTCN Quảng Trị (Tổng hợp)
