Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển công nghiệp nông thôn (CNNT) trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 45/2012/NĐ-CP về khuyến công. Trên cơ sở đó, Sở Công Thương Quảng Trị đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng, trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 38/2020/NQ-HĐND ngày 23/7/2020 Quy định nội dung và mức chi hỗ trợ hoạt động khuyến công trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2857/QĐ-UBND ngày 23/12/2015 phê duyệt Chương trình Khuyến công tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2016-2020 và Quyết định số 3849/QĐ-UBND ngày 29/12/2020 phê duyệt Chương trình Khuyến công tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, hoạt động khuyến công nhằm hướng đến mục tiêu: Khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp một cách bền vững, gắn chế biến với phát triển vùng nguyên liệu, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp – dịch vụ và góp phần xây dựng nông thôn mới; đồng thời khuyến khích, hỗ trợ sản xuất tại các cơ sở sản xuất công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu; giảm thiểu phát thải, bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường.
Phát huy lợi thế của các địa phương về nguyên, vật liệu, lao động, kỹ năng, kinh nghiệm kết hợp với tư duy sáng tạo cùng với việc áp dụng công nghệ, thiết bị hiện đại vào sản xuất, các sản phẩm CNNT tiêu biểu được sản xuất từ các cơ sở công nghiệp nông thôn tại các địa phương trong tỉnh đã và đang tiếp tục đáp ứng được yêu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng trong và ngoài nước, có khả năng cạnh tranh cao, góp phần đáng kể trong việc xây dựng nên những sản phẩm CNNT mang Thương hiệu Việt. Công tác bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu nhằm phát triển sản phẩm CNNT là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước; là một trong những nội dung quan trọng của hoạt động khuyến công được quy định tại Thông tư số 26/2012/TT-BCT ngày 28/8/2014 và Thông tư số 14/2018/TT-BCT ngày 28/6/2018 của Bộ Công Thương; tại địa phương được cụ thể hoá tại Nghị quyết số 38/2020/NQ-HĐND. Bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu là hoạt động nhằm mục đích phát hiện và tôn vinh các sản phẩn CNNT có chất lượng, giá trị cao, có tiềm năng phát triển sản xuất, đáp ứng được yêu cầu của người tiêu dùng. Qua đó, các cơ quan nhà nước có chính sách, kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất, xúc tiến thương mại, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn.
Sau nhiều năm triển khai thực hiện, công tác bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu được các cấp, các ngành, các địa phương đón nhận, triển khai thực hiện đạt hiệu quả; nhận thức của các cấp, các ngành, của các cơ sở CNNT, doanh nghiệp về công tác bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu trong hoạt động khuyến công ngày càng nâng cao; góp phần tích cực thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển công nghiệp khu vực nông thôn.
Giai đoạn 2012 - 2024 tỉnh đã tổ chức 07 lần bình chọn cấp tỉnh, thu hút được 204 doanh nghiệp, cơ sở CNNT đăng ký tham gia với 299 bộ hồ sơ. Kết quả có 202 sản phẩm/bộ sản phẩm được chứng nhận sản phẩm CNNT cấp tỉnh, trong số này có 22 sản phẩm được chứng nhận cấp khu vực (chưa tính 10 sản phẩm/bộ sản phẩm được lựa chọn tham gia bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu cấp khu vực miền Trung – Tây Nguyên năm 2024 sắp tới) và 09 sản phẩm đã được chứng nhận cấp quốc gia (chưa tính năm 2024). Đến nay, chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu đã khuyến khích các cơ sở CNNT tận dụng tối đa thế mạnh các ngành nghề truyền thống, nguồn nguyên liệu, lao động kết hợp với ứng dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại để sản xuất các sản phẩm có sức cạnh tranh cao, đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng.
Từ kết quả bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu, các cơ sở CNNT được công nhận đã được hưởng các quyền lợi như: Được thưởng bằng tiền mặt, in hoặc dán nhãn Logo của chương trình bình chọn sản phẩm CNNT tiêu biểu trên sản phẩm hoặc bao bì của sản phẩm được công nhận; được cung cấp thông tin tư vấn hướng dẫn tiếp cận các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của địa phương và Nhà nước; được ưu tiên xét hỗ trợ từ nguồn kinh phí khuyến công địa phương và kinh phí khuyến công quốc gia để đào tạo nghề, nâng cao năng lực quản lý, hỗ trợ chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến vào sản xuất, xúc tiến thương mại và các hoạt động khác.
Qua các kỳ bình chọn, việc thành lập Hội đồng, Ban Giám khảo các cấp có nhiều đổi mới, thành viên tham gia đại diện từ các cơ quan chuyên môn; các tổ chức chính trị - xã hội, các hiệp hội ngành nghề, các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm về các nhóm, lĩnh vực sản phẩm đăng ký bình chọn. Qua đó, việc đánh giá bình chọn sản phẩm được xem xét trên nhiều góc độ, đảm bảo công bằng, khách quan, thực hiện theo các tiêu chí quy định. Công tác bình chọn sản phẩm các cấp được thực hiện theo quy định, đảm bảo nguyên tắc khách quan, công bằng nhằm lựa chọn được các sản phẩm đáp ứng các tiêu chí theo quy định tại Thông tư số 26/2014/TT-BCT và Thông tư số 14/2018/TT-BCT. Ngoài việc thực hiện chấm điểm bình chọn trên hồ sơ đăng ký, Hội đồng, Ban Giám khảo bình chọn đã tổ chức các Đoàn công tác đi đánh giá thực tế sản xuất tại cơ sở CNNT; qua đó, trực tiếp quan sát quy trình sản xuất, đóng gói, bảo quản sản phẩm, vệ sinh môi trường; xem xét, đối chiếu các thông tin tại hồ sơ đăng ký tham gia bình chọn với thông tin thực tế tại cơ sở, như: Giấy phép sản xuất, công bố hợp chuẩn, hợp quy; chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm; các thông tin thực tế về sản lượng, doanh thu, số lượng lao động thường xuyên, thu nhập bình quân người lao động, việc sử dụng nguyên liệu trong sản xuất, các biện pháp bảo vệ môi trường và các thông tin khác liên quan đến quá trình sản xuất sản phẩm đăng ký tham gia bình chọn.
Có thể nói, sau 12 năm triển khai, công tác phát triển sản phẩm CNNT tiêu biểu đã chứng minh được đây là một nội dung quan trọng của hoạt động khuyến công; một chủ trương đúng đắn, phù hợp để thúc đẩy phát triển CNNT. Chứng minh được tính cần thiết và trở thành động lực cho các địa phương, doanh nghiệp, cơ sở CNNT nỗ lực hoàn thiện sản phẩm để tham gia và chứng minh được uy tín khi tham gia thị trường./.
