Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 1 có công suất thiết kế ban đầu 1.200 MW do Công ty Điện lực quốc tế Thái Lan (EGATi) làm chủ đầu tư. Theo quy định của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) về việc các nhà máy điện than có công suất trên 500MW cần phải được trang bị công nghệ lò trên siêu tới hạn (Upper Super Critical) để đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường. Để đáp ứng yêu cầu này của OECD và các điều khoản cung cấp tín dụng đối với dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 1, EGATi đã có tờ trình gửi các bộ, ngành trung ương về trình báo cáo nghiên cứu khả thi dự án (FS) và thay đổi công nghệ nhà máy từ lò siêu tới hạn thành lò trên siêu tới hạn, đề xuất điều chỉnh quy mô công suất nhà máy từ 2 x 600 MW thành 2 x 660 MW (1.320 MW) và đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý. Trên cơ sở này, EGATi đã phối hợp hoàn chỉnh FS và báo cáo cho Tổng cục Năng lượng thẩm định. Tiếp đó, EGATi có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị điều chỉnh báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án do thay đổi công nghệ theo hướng hiện đại và an toàn hơn. Hiện nay, Bộ Công Thương đang xem xét phê duyệt FS Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 1 để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định…
Cảng Mỹ Thủy được Thủ tướng Chính phủ đưa vào quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo quy hoạch chung xây dựng KKT Đông Nam đã được lãnh đạo tỉnh thông qua, toàn bộ Cảng Mỹ Thủy có diện tích quy hoạch 955 ha gồm khu vực cảng có diện tích 685 ha, trong đó diện tích mặt nước 350 ha, diện tích mặt đất 335 ha, phần còn lại là khu vực hỗ trợ cảng biển. Cảng có độ sâu luồng tối đa -17,5m đảm bảo cho tàu vào cảng lớn nhất là 100.000DWT. Dự kiến tổng mức đầu tư khoảng 630 triệu USD, thời gian xây dựng 10 năm và chia thành 3 giai đoạn. Nhà đầu tư nộp đề xuất dự án đầu tư là Công ty CP liên doanh cảng quốc tế Mỹ Thủy (MTIP) và đã được UBND tỉnh đồng ý. Trên cơ sở ý kiến tham gia của các bộ, ngành trung ương, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành nghiên cứu góp ý và MTIP đã giải trình, bổ sung các nội dung liên quan của dự án. UBND tỉnh đã có báo cáo, làm việc và được Bộ Kế hoạch - Đầu tư thống nhất xây dựng báo cáo thẩm định đề xuất dự án đầu tư xây dựng Cảng Mỹ Thủy để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng Cảng Mỹ Thủy bằng hình thức sử dụng 100% vốn của nhà đầu tư; lựa chọn MTIP làm nhà đầu tư thực hiện dự án...
Có thể thấy rằng, dự án xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 1 và Cảng Mỹ Thủy có vai trò đặc biệt quan trọng đối với KKT Đông Nam và tỉnh Quảng Trị bởi khi đi vào hoạt động, hai dự án này sẽ tạo ra nhiều nền tảng về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, về phát triển công nghiệp phụ trợ, dịch vụ và các ngành kinh tế khác. Bên cạnh đó, tiến hành đồng thời hai dự án sẽ tạo mối liên kết chặt chẽ và mang lại hiệu quả kinh tế cho các nhà đầu tư qua việc Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 1 thuận lợi trong vận chuyển thiết bị, nhập khẩu nguồn than; Cảng Mỹ Thủy được bảo đảm nguồn hàng. Khi các dự án này được triển khai, khả năng thu hút các dự án năng lượng lớn vào KKT Đông Nam cũng rất khả quan. Trong đó, dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trị 2 đã có một số nhà đầu tư bày tỏ nguyện vọng được nghiên cứu đầu tư, nổi bật là Tập đoàn Teakwang (Hàn Quốc) đã tiến hành công tác khảo sát thực địa bước đầu. Gần đây, Tập đoàn Gazprom (Nga) và Tổng Công ty Vietgazprom đã làm việc với UBND tỉnh, tiến hành khảo sát bước đầu và bày tỏ ý định đầu tư xây dựng nhà máy điện có công suất 340 MW sử dụng khí từ mỏ Báo Vàng tại KKT Đông Nam; tiến hành ký kết biên bản ghi nhớ với UBND tỉnh để làm cơ sở cho các bước tiếp theo. Tập đoàn điện khí Thượng Hải (Trung Quốc) cũng tiến hành khảo sát thực địa để nghiên cứu khả năng đầu tư vào KKT Đông Nam…
Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án kinh tế động lực tại KKT Đông Nam là bước đi quan trọng để cụ thể hóa mục tiêu: “Từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng, phát triển mạnh hệ thống đô thị, khu kinh tế, sớm hình thành Khu kinh tế Đông Nam. Khai thác có hiệu quả lợi thế về địa chính trị và địa kinh tế của địa phương, khai thác lợi thế Hành lang Kinh tế Đông - Tây nhằm tạo động lực phát triển cho các vùng trong tỉnh” của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020. Do vậy, từ chủ trương, chính sách của lãnh đạo tỉnh về các dự án kinh tế động lực này, các ngành và các địa phương cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi nhất và hỗ trợ tối đa cho nhà đầu tư; kịp thời tham mưu, đề xuất lãnh đạo tỉnh giải quyết những khó khăn, vướng mắc, nhất là việc phối hợp với các bộ, ngành trung ương giải quyết hoặc đề xuất Thủ tướng Chính phủ quyết định để hoàn thiện các quy trình, thủ tục liên quan của các dự án. Đẩy nhanh tiến độ đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung xây dựng KKT Đông Nam, đồng thời triển khai thực hiện quy hoạch chi tiết khu kinh tế và thực hiện đầy đủ, kịp thời 9 cam kết hỗ trợ các nhà đầu tư của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, cần tiếp tục kiểm tra, thẩm định kỹ càng kinh nghiệm, năng lực, đồng thời bắt buộc nhà đầu tư cam kết, thực hiện tốt cam kết, nhất là về vấn đề bảo vệ môi trường trong quá trình triển khai dự án.
