Từ khi được nâng cấp từ cửa khẩu quốc gia thành Cửa khẩu quốc tế La Lay, nhìn chung cơ sở hạ tầng như điện, thông tin liên lạc, đặc biệt là hệ thống giao thông từ Quốc lộ 9 nối vào đường Hồ Chí Minh đến cửa khẩu chính với tổng chiều dài tuyến đường trên 120 km cơ bản thuận lợi. Bên cạnh đó, mặt bằng khu vực Cửa khẩu La Lay về phía Lào cũng được tỉnh Salavan đầu tư tương đối hoàn chỉnh, đảm bảo đủ diện tích mở rộng, xây dựng trụ sở làm việc và các công trình phụ trợ khác. Mặt khác tỉnh Quảng Trị đã có các cơ chế chính sách phù hợp và đội ngũ cán bộ các ngành chức năng ở đây làm việc nhiệt tình, tích cực cải cách thủ tục hành chính nên cửa khẩu quốc tế La Lay ngày càng phát triển nhanh, đúng định hướng và cho thấy rõ thế mạnh của mình. Nếu như năm 2010, tổng lượt người xuất nhập cảnh chỉ hơn 12 ngàn lượt và gần 2 ngàn lượt phương tiện xuất nhập cảnh thì năm 2015 tổng số lượt người xuất nhập cảnh đã tăng lên gần 330 ngàn và hơn 41 ngàn lượt phương tiện xuất nhập cảnh. Đặc biệt kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2015 có sự tăng vượt với hơn 80 triệu USD và nộp ngân sách hơn 132 tỷ đồng. Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Bá Linh, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế La Lay cho biết: Nhiệm vụ quản lý nhà nước về hải quan tại cửa khẩu này khá lớn đó là phải giải quyết nhanh chóng khối lượng hàng hóa, hành khách và phương tiện vân tải ngày càng tăng, trong lúc máy móc, trang thiết bị còn thiếu thốn, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng. Tuy nhiên trong thời gian qua, Chi cục đã thực hiện cải cách thủ tục hành chính, triển khai cơ chế 1 cửa theo quy định của Luật Hải quan và các văn bản hướng dẫn thi hành nhằm rút ngắn thời gian tối đa thời gian thông quan. Trong năm 2016 và những năm tới, Chi cục sẽ tiếp tục vận hành tốt hệ thống thông quan điện tử, hỗ trợ tích cực, giải đáp kịp thời các vướng mắc của doanh nghiệp, tăng cường công tác thu thập, xử lý thông tin, quản lý rủi ro đối với doanh nghiệp theo đúng quy chế nhằm phục vụ cho công tác kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu và lực lượng hải quan Lào trong thực thi nhiệm vụ.
Có thể nói Cửa khẩu Quốc tế La Lay đang tạo ra cơ hội lớn, mở rộng giao lưu phát triển kinh tế giữa các tỉnh lân cận về phía Việt Nam với các tỉnh của các nước trong khu vực. Đặc biệt tuyến giao thông đi qua cửa khẩu này là con đường thuận tiện nhất, ngắn nhất nên tiết kiệm được nhiều chi phí và thời gian đi lại, vận chuyển. Chính vì vậy, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Đề án Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực Cửa khẩu quốc tế La Lay” với tổng nguồn vốn ước tính gần 2400 tỷ đồng với mục tiêu xây dựng La Lay thành cửa khẩu quốc tế kiểu mẫu, gồm các công trình: Quốc môn, trạm kiểm soát liên ngành, nhà công vụ, bãi kiểm hóa, kho hàng, trung tâm vận chuyển hàng hóa gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ, giao thông. Đây là những dự án mang tính động lực để tổng giá trị tăng thêm của các ngành sản xuất, dịch vụ trong khu vực đạt khoảng 300 tỷ đồng vào năm 2020, thu ngân sách trên địa bàn đạt khoảng 200 tỷ đồng/năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 460 triệu USD, nâng mức sống của dân cư trong khu vực tối thiểu bằng mức trung bình của cả nước. Tuy nhiên, hiện tại khu vực Cửa khẩu vẫn còn nhiều hạn chế cần phải sớm đầu tư, khắc phục đồng bộ, đặc biệt là việc xây dựng cơ sở hạ tầng, hệ thống máy móc phục vụ kiểm tra, kiểm soát hàng hóa, nhà công vụ, cầu đường. Trước thực trạng đó, tỉnh Quảng Trị đã tiến hành điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Theo đó, khu vực Cửa khẩu có diện tích gần 50 ha, đồng thời phê duyệt chủ trương đầu tư duy tu, sửa chữa một số hạng mục tại khu vực nhà ga với tổng mức gần 3,2 tỷ đồng, thời gian thực hiện trong 2 năm 2016 và 2017. Đây là việc làm thiết thực nhằm đáp ứng cơ bản nhu cầu thông quan hàng hóa, người và phương tiện đang ngày càng tăng lên, đồng thời đáp ứng cơ sở vật chất thiết yếu đảm bảo cho các lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ. Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh: Trước mắt là sửa chữa nhà ga và xây mới, mở rộng hội trường, nâng cấp đường giao thông trục chính Việt-Lào, Lào-Việt, xây dựng mái che, lắp đặt 10 đèn pha công suất 500W chiếu sáng, phục vụ cho công tác kiểm tra, kiểm soát vào buổi tối, xây dựng khu dịch vụ và nhà vệ sinh, lắp đặt máy phát điện 100kVA. Bên cạnh đó tỉnh sẽ chỉ đạo các lực lượng chức năng đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường công tác phối hợp với phía tỉnh Salavan, tạo điều kiện tốt nhất thông quan hàng hóa, hành khách, phương tiện qua lại cửa khẩu. Mặt khác tích cực đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại, đặc biệt việc lợi dụng xuất khẩu hàng để hoàn thuế giá trị gia tăng, nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy.
Với sự quan tâm của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương, nỗ lực của tỉnh Quảng Trị, nhất là trong việc đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, Cửa khẩu quốc tế La Lay sẽ góp phần rất lớn vào các hoạt động phát triển kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Lào, củng cố quốc phòng, an ninh vùng biên giới, tạo thuận lợi về giao thương, buôn bán, dịch vụ du lịch cho các doanh nghiệp và người dân giữa các tỉnh lân cận về phía Việt Nam với các tỉnh của các nước trong khu vực, thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết hữu đặc biệt Việt- Lào đặc biệt là góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội của huyện Đakrông, 1 trong 62 huyện nghèo của cả nước.
